Introductie van de Europese Commissie
Op donderdag 4 december presenteerde de Europese Commissie haar nieuwe strategie gericht op verbetering van arbeidsomstandigheden en werkgelegenheid binnen de EU. Deze strategie werd gepresenteerd als een stap vooruit in het versterken van de arbeidsmarkt, met de nadruk op het creëren van kwalitatieve banen. Toch blijven vakbonden en NGO’s sceptisch over de concrete invulling van de voorgestelde maatregelen. Zij betogen dat de roadmap vooral tekortschiet in daadwerkelijke beleidsmaatregelen en dat de prioriteiten van de Europese Commissie vooral gericht lijken te zijn op het ondersteunen van bedrijfsbelangen.
De inhoud van de strategische plannen
De commissie introduceerde een nieuw initiatief, de zogenaamde “Kwaliteitsbanen-Roadmap”. De commissievoorzitter voor sociale rechten, vaardigheden, goede jobs en voorbereidheid, Roxana Mînzatu, benadrukte dat het streven naar hogere productiviteit en het aantrekken en behouden van talent cruciaal zijn voor het ondersteunen van innovatie en groei. Volgens haar toont het rapport van Draghi een duidelijke koppeling tussen concurrentievermogen en kwalitatief werk. Ze stelde dat het combineren van deze elementen noodzakelijk is voor het versterken van de Europese arbeidsmarkt.
In de roadmap wordt onder andere toegezegd dat het versterken van collectieve onderhandelingsposities, vooral in overheidsopdrachten, een kernpunt is. Echter, de reactie van vakbonden en werknemersorganisaties was niet zonder kritiek.
Reacties van vakbonden en NGO’s
De vakbond UNI Europa, die de belangen van dienstverlenende werknemers vertegenwoordigt, berichtte dat de plannen vooral toezeggingen en vaag geformuleerde initiatieven bevatten. Zij benadrukten dat de roadmap geen daadwerkelijke oplossingen biedt, maar zich beperkt tot discussies, reviews en vereenvoudigingsmaatregelen. Eurocadres, een andere werkgevers- en werknemersorganisatie, beklaagde zich over de oppervlakkigheid van de voorstellen. Volgens hen getuigt de tekst van de commissie ervan dat er vooral inspanningen worden geleverd om grote bedrijven tegemoet te komen.
Kenneth Haar van het Corporate Europe Observatory sprak zijn zorgen uit dat de commissie in de afgelopen maanden meerdere beleidsinitiatieven heeft gepresenteerd die vooral de belangen van het bedrijfsleven dienen. Hij ziet een mogelijke, zij het beperkte, hoop in de nieuwe roadmap, maar waarschuwt dat deze vooral bestaat uit leeg rhetoric en een gebrek aan concrete beleidsvoorstellen. Volgens Haar lijkt de strategie vooral te draaien om het bewaren van het bestaande socialezekerheidsmodel en het aarzelen over echte hervormingen.
Politieke reacties en toekomstige stappen
Gabriele Bischoff, kamerlid voor de SPD en lid van de commissie voor werkgelegenheid en sociale zaken uit Duitsland, noemde de roadmap een eerste stap in een langer proces. Ze onderstreepte dat kwalitatieve banen essentieel zijn voor het versterken van de concurrentiekracht en benadrukte dat snel en daadkrachtig beleid noodzakelijk is. Tot haar voorstellen behoren nieuwe regels met betrekking tot algoritmisch management, arbeidsveiligheid, psychosociale risico’s, het beëindigen van misbruik van onderaannemingsketens, het recht op loskoppeling van werk en privé, en een richtlijn voor een rechtvaardige transitie.
De Europese Commissie is momenteel in overleg over een “Kwaliteitsbanen-wet”. Deze consultatie, die openstaat tot 29 januari 2026, moet de strategie verder concretiseren. Na de consultatie wordt verwacht dat er een voorstel voor een wetgevend tekst wordt gepresenteerd waarin de ideeën van de roadmap worden verankerd in de wet.
Honderden duizenden mensen lezen maandelijks de rapportages en opinies van EUobserver. Met ondersteuning van lezers blijven verslaggevers het belangrijke politieke debat volgen en documenteren.
