Opvoeden – iedereen doet het, maar weinig ouders doen het zonder twijfel. Er is één misvatting die ik de laatste tijd steeds vaker hoor in ons buurthuis en bij de koffiepauzes op werk. Het gaat erom dat je je kind constant moet controleren om het “goed” te krijgen. Klinkt bekend? Nou, wat als ik zeg dat het misschien juist het tegenovergestelde is wat werkt?
Waarom denken we dat strenger begeleiden helpt?
In Nederland zijn we best gericht op helderheid en regels – misschien heeft het iets te maken met onze nuchtere cultuur. “Je moet consequent zijn”, zeggen ze. “Je moet duidelijk zijn.” En ja, dat klinkt logisch. Maar als je kleine Jan steeds alleen maar wijst wat hij niet mag of moet, dan krijg je best een kind dat vooral op de rem trapt – of juist opstandig wordt.
Mijn collega’s en ik hadden laatst een lang gesprek – zij opvoeden allemaal anders. Sommigen zijn vrij streng, anderen juist heel soepel. Maar een ding viel ons op: strikte controle leidt vaak tot meer spanning, en minder eigen initiatief bij kinderen.
Hoe minder controle juist meer rust kan geven
- Vertrouwen krijgen zonder micromanagement. Kinderen hebben ruimte nodig om fouten te maken – en daarvan te leren. Als je elke stap volgt, leren ze niks over verantwoordelijkheid.
- Empathie heeft meer impact dan regels. Probeer eens te vragen waarom iets spannend of moeilijk is voor je kind. Dat breekt vaak meteen de machtsstrijd.
- Duidelijkheid, maar niet dwingend. Een paar eenvoudige afspraken werken beter dan een heel boek aan huisregels.
Op mijn moeders verjaardag gingen we hierover ook praten – zij zei dat het vroeger anders was, met meer gifbeker-regels. En toch zijn wij hier, een stuk relaxter, en met kinderen die ook zelfstandiger zijn (althans, meestal).
Praktische tips om minder te controleren en meer los te laten
- Begin met een klein risico. Laat je kind zelf beslissen over z’n kleren, of wat het eet – zonder commentaar. Zelfs dat soort kleine vrijheid maakt veel uit.
- Check je eigen reactie. Zit je stiekem te stressen als je kind iets doett wat jij anders zou doen? Adem in, denk: laat los.
- Wees een voorbeeld in vertrouwen. Laat zien dat je vertrouwen hebt in je kind – ook al ziet het er soms uit als chaos.
Misschien werkt dit niet voor iedereen – of ben ik gewoon ideaal aan het doen, maar ik merk dat het werkt in mijn omgeving. In onze stad, tussen de drukte van scholen en sporttribunes, lijkt het vooral fijn als kinderen zich vrij voelen en ouders wat minder druk hebben.
Kortom, minder controleren kan zorgen voor meer ontspannen opvoeden – en dat is weer goed voor iedereen. Probeer het eens uit, en vertel wat je ervan vindt. Hopelijk tot snel, en succes met opvoeden!
