Het ontstaan en de val van Wirecard
Meer dan vijf jaar na de spectaculaire ineenstorting van Wirecard AG blijft de nasleep van het schandaal dat ooit werd gepromoot als een herdefinitie van de wereldwijde fintech-sector, bestaan uit diepe tekortkomingen binnen de systemen van Europese financiële controle en verantwoordelijkheid. De ontdekking van €1,9 miljard aan ontbrekende fondsen leidde aanvankelijk tot grote publieke ophef, maar deze verzwakte geleidelijk. Wat achterbleef, was een lopende juridische en morele afrekening die gekenmerkt wordt door fragmentatie, ondoorzichtigheid en frustrerende onduidelijkheid over de uitkomsten.
Rechtszaken en aansprakelijkheid
De recente rechtspraak in München lijkt de hoop te hebben gedoofd dat Ernst & Young Duitsland, de langjarige accountant van Wirecard, rechtstreeks aansprakelijk wordt gehouden. Duitse rechters concludeerden dat de jaarverslagen van EY niet kwalificeerden als ‘openbare informatie op de kapitaalmarkt’ onder de Duitse wet. Dit is een technisch juridisch argument, maar met verwoestende consequenties: beleggers die op die jaarverslagen vertrouwden, kunnen geen schadevergoeding claimen van EY Duitsland. Voor duizenden aandeelhouders en obligatiehouders betekent dit dat de voor hen belangrijke weg naar compensatie vrijwel afgesloten is.
De rol van EY en de juridische abstractie
Wat eens heel duidelijk leek, is nu vervaagd tot een juridische abstractie. Hoewel EY mogelijk een centrale rol speelde in de oplichting, heeft de rechterlijke macht verklaard dat het geen plicht had jegens degenen die misleid zijn. Deze uitspraak ondermijnt het vertrouwen doordat het gebrek aan openbare updates over rechtszaken en transparante rapportages over claimbeheer de geloofwaardigheid aantast. Zonder accountability en communicatie lijkt de financiering van rechtszaken een extra risico te vormen binnen een overcomplex juridisch ecosysteem.
Internationale dimensies en jurisdictieproblemen
Wirecard was een internationaal opererend bedrijf, met hoofdzetel in Duitsland en filialen in Azië, banken in Ierland en beleggers wereldwijd. Echter, de juridische nasleep blijft vastzitten in nationale silo’s. Het Duitse mechanisme voor collectieve actie, het KapMuG-model, blijkt te langzaam en te beperkt. Hierdoor zijn veel acties van beleggers verhuisd naar Nederland, waar Nederlandse stichtingstructuren cross-border claims mogelijk maken onder flexibelere Europese regels. Dit heeft geleid tot een ingewikkelde jurisdictieclash: een politiek schandaal in Duitsland ontwikkelt zich tot een grensoverschrijdend juridische doolhof.
Impact op de rechtspraak en toekomstige uitkomsten
Zelfs indien Duitsland uiteindelijk veroordeelt tot veroordelingen van voormalige CEO Markus Braun en anderen, is de kans klein dat deze uitspraken de verliezen van beleggers volledig zullen compenseren of dat de wereldwijde verantwoordelijkheid van accountants wordt verduidelijkt. Voor de sector van rechtszaalfinanciering was Wirecard zowel een uitdaging als een test voor integriteit. Bedrijven zoals LitFin sprongen in het gat om grote claims van beleggers te financieren, in samenwerking met advocatenkantoren zoals Pinsent Masons en belangenbehartigingsgroepen als SdK – Schutzgemeinschaft der Kapitalanleger.
Structuur en onzekerheid in claimbeheer
In deze opzet financiert LitFin, wordt de procedure door Pinsent Masons gevoerd en wordt de claimgroep georganiseerd door SdK. Echter, de verantwoordelijkheden binnen deze structuur zorgen voor verwarring. Beleggers vinden het vaak moeilijk te achterhalen wie de zaak aanstuurt, hoe settlementbeslissingen worden genomen en wanneer fondsen worden uitgekeerd. Voor een industrie die op vertrouwen en risico is gebouwd, blijft transparantie het zwakste punt.
Huidige stand van zaken en toekomstperspectieven
In Duitsland lopen nog volgens insiders zeven verschillende gerechtelijke procedures tegen Wirecard, variërend van individuele klachten van beleggers tot claims van herstel door institutionele partijen. Hoewel enige financiering aanwezig zou zijn, leiden deze zaken volgens insiders “nergens toe”. Vijf jaar na het instorten blijven de meeste beleggers in onzekerheid, wachtend op verduidelijking of uitbetalingen die mogelijk nog jaren uitblijven. Sinds 2021 heeft LitFin geen grote rechtszittingen meer openbaar gemaakt, en haar actieve mediapositie is na 2023 verstomd.
De bredere implicaties voor regelgeving en vertrouwen
De juridische procedures rond Wirecard hadden bedoeld te laten zien dat collectieve acties recht kunnen brengen. In de praktijk benadrukken ze vooral de uitdaging om zo’n belofte na te komen zonder transparantie. Het schandaal van Wirecard bracht de zwakheden van de Europese corporatieregelgeving aan het licht, evenals de beperkingen van nationale rechtbanken bij het aanpakken van mondiale fraudezaken. De gebeurtenissen van 2020 zijn inmiddels een langdurige juridische en procedurele loutering geworden. Voor advocaatfinancieringsbedrijven en hun juridische partners is transparantie en communicatie essentieel geworden, niet optioneel. Beleggers verdienen meer dan stilte en afleiding; ze verdienen het bewijs dat gerechtigheid mogelijk blijft.
Conclusie: Een onafgeronde zaak
Vijf jaar na de val blijft het Wirecard-verhaal onvoltooid. Tenzij de verantwoordelijken voor het zoeken van gerechtigheid hun processen transparant maken, zou het laatste hoofdstuk kunnen worden geschreven in stilte en teleurstelling in plaats van verantwoording. Elke maand lezen honderden duizenden mensen de journalistiek en opinie van EUobserver. Met uw steun zullen miljoenen anderen dat ook doen. Als u dat nog niet bent, wordt dan vandaag nog lid en help mee aan een geïnformeerd debat over dezeï complexe kwestie.
