De hedendaagse geopolitieke scheidslijn
In een wereld die gekenmerkt wordt door volatiliteit, lopen democratische staten het risico om een minderheid te worden in een nieuwe periode van autocratische regimes. De oorlog in Oekraïne, de rakettesten van Noord-Korea en de toenemende assertiviteit van China illustreren een duidelijke waarheid: de grote kloof van onze tijd is niet langer geografisch, maar politiek en ideologisch van aard. Het is de scheidslijn tussen open samenlevingen en autocratische regimes.
Voor Europa is de conclusie helder: het is noodzakelijk om de samenwerking met andere democratieën te versterken, gebaseerd op gedeelde waarden, economische modellen en strategische doelstellingen.
De rol van Japan in trans-ruimtelijke en strategische allianties
Een van de landen die deze verbondenheid het sterkst belichaamt, is Japan. Het land is niet enkel een belangrijke economie in de Indo-Pacific regio, maar ook een voorbeeld van democratisch principe, een strategische speler met geavanceerde capaciteiten en een betrouwbare partner op het gebied van mondiale veiligheid.
In de afgelopen jaren heeft Tokio haar defensiesamenwerking versterkt, haar ruimtevaart- en cybercapaciteiten uitgebreid en haar regionale betrokkenheid verdiept.
De evoluerende dreiging en toenemende autocratische samenwerking
De aard van de dreiging verandert tegelijkertijd. Autoritaire staten — zoals Rusland, Noord-Korea en China — werken steeds nauwer samen. Dit bleek onder andere tijdens hun gezamenlijke top in september, waar ze wapens, desinformatie-instrumenten en economische chantage tactieken deelden. Deze toenemende samenwerking onder autocratische regimes is niet geïsoleerd; het is beëdigd in een systeem dat onderlinge afstemming aanwakkert.
Economische dwang door China en militaire agressie door Rusland versterken elkaar en vormen zo een brede uitdaging. Het resultaat is niet beperkt tot Oekraïne of Taiwan, maar bedreigt democratische vrijheden wereldwijd.
Strategieën voor Europese reactie en versterking van allianties
Europa moet hierop reageren door haar allianties met democratische landen te versterken, niet slechts in woorden, maar ook in daden. Het bestaande G7-centrum, dat economische samenwerking bevordert, is een goede basis, maar gaat niet ver genoeg. Lange tijd wordt gepleit voor een ‘Democratische Zeven’ (D7), bestaande uit de EU, het Verenigd Koninkrijk, Japan, Zuid-Korea, Australië, Nieuw-Zeeland en Canada.
Deze landen vertegenwoordigen ongeveer een kwart van het mondiale BBP en meer dan een derde van de wereldhandel, maar hun gezamenlijkheid ligt dieper. Het is een netwerk gebaseerd op vertrouwen, de rechtsstaat en een open economie.
Het belang van Japan binnen het strategische kader
Japan onderscheidt zich binnen dat netwerk door haar wereldklasse prestaties op het gebied van ruimtevaart, defensie en hightech-industrieën. Voor Europa mag Tokio niet gezien worden als een adjunct, maar als een kernpartner en een voorbeeld voor strategische coördinatie. Van satellietsystemen tot raketverdediging, van industriële innovatie tot het vaststellen van technologische standaarden — Japan kan zowel partner als model zijn.
De nieuwe Europese defensie-inspanningen, zoals het EU-SAFE-instrument voor munitie en inkoop, zullen slechts slagen wanneer ze gekoppeld worden aan Japan’s capaciteiten en visie. Dit betekent gedeeld onderzoek, compatibele industrieën en verbeterde interoperabiliteit. Het sluit ook samenwerking buiten het directe defensieveld in, zoals het veiligstellen van toeleveringsketens, gezamenlijk ontwikkelen van veerkrachtige infrastructuur en het beheer van technologie — vooral wanneer economische en nationale veiligheid samenkomen.
De geopolitieke relevantie van Japan voor Europa
In een wereld, waarin Europese belangen steeds sterker verbonden zijn met de Indo-Pacific regio, is Japan niet secundair maar essentieel voor onze veiligheid en toekomst. De risico’s zijn concreet en urgent. Autocratische regimes stemmen af, terwijl democratieën zich moeten afstemmen om tegenmaatregelen te kunnen nemen. Europa moet naar het oosten kijken — niet uit angst, maar uit solidariteit en doelgerichtheid.
In deze tijd van strategische afstemming bepalen onze keuzes van bondgenoten ons. Het is noodzakelijk dat wij de juiste kiezen.
De rol van media en ondersteuning
Elke maand lezen honderdduizenden mensen de journalistiek en meningen die door EUobserver worden gepubliceerd. Met uw steun zullen miljoenen anderen dat eveneens doen. Als u dat nog niet doet, wordt u vandaag nog lid om onze inspanningen te steunen.
Anders Fogh Rasmussen, voormalig premier van Denemarken en voormalig Secretaris-Generaal van NATO, benadrukt het belang van deze strategische keuzes.
